به نقل از «خبرآنلاین»

هشدار عبدی درباره «خطر اتحاد سلبی نخبگان برای حکومت»

تاریخ انتشار: ۲۹ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۶۰۱۴۱

هنگامی که به وضع ایران نگاه می‌کنیم با پدیده‌های عجیبی مواجه می‌شویم. یکی از آنها اتحاد و اشتراک نظر نسبی نزد غالب نخبگان ایران از هر طیفی و هر حوزه‌ای در مساله سیاست است. این اتحاد حداقل در عمل دیده می‌شود، حتی اگر ریشه‌های رسیدن به این نقطه برای هریک از آنها تفاوت‌هایی داشته باشد. به‌طور کلی نخبگان ایرانی به علل گوناگون بسیار ناهماهنگ و پراکنده هستند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بخش مهمی از آنان به‌طور سنتی با حکومت‌ها زاویه دارند، در واقع میان نخبگان سیاسی حاکم با سایر نخبگان شکافی عمیق وجود دارد.

نخبگان ایرانی میان خودشان نیز ناهماهنگ هستند و کمتر شرایطی را تجربه کرده‌ایم که حرف واحدی بزنند. این ناهماهنگی میان نخبگان حوزه‌های گوناگون آشکار است، نخبگان اقتصادی با فرهنگی، هر دو با کارآفرینان، با نخبگان مذهبی، علمی و صنفی و حرفه‌ای، پزشکی با مهندسی و... در ارتباط نیستند. نه ارتباط مستقیم دارند و نه در فضای رسانه‌ای مناسبی زندگی می‌کنند که از آن طریق ارتباط موثر و وحدت‌بخشی داشته باشند. حتی نوعی خصومت و تحقیر کلامی هم میان برخی از این نخبگان وجود دارد. همچنین میان نخبگان برخی از حوزه‌ها هم این وحدت نظر و اشتراک عملی کمتر وجود دارد که ناشی از فقدان مجامع صنفی و فعالیت‌های صنفی حرفه‌ای است.

از سوی دیگر شکاف ملموسی میان نخبگان ایرانی با توده‌های مردم دیده می‌شود. این پدیده نیز علل خود را دارد. بخشی از نخبگان متاثر از فرهنگ و ارزش‌های فرامرزی هستند و قادر به تعامل موثر با جامعه خود نیستند، ضمن اینکه عدم دسترسی به رسانه آزاد و فعالیت‌های عمومی نیز در این وضعیت موثر است و در ارتباط آنان با توده مردم ایجاد اختلال کرده است. تحلیل دقیق این مسائل را در مقاله «تاثیر متقابل تحولات فرهنگی و نخبگان کشور طی ۲۰ سال آینده در پرتو دو سناریوی ادامه وضع موجود یا وضع مطلوب و عقلایی» در سال ۱۳۸۹ نوشته‌ام که در کتاب تازه انتشارم با نام شش مقاله سیاسی و اجتماعی چاپ شده است.

در آنجا توضیح داده شده که بیش از ۷۵ درصد نخبگان ایرانی معتقدند که در وضع موجود هیچ نوع اثرگذاری در جامعه ندارند یا این اثر کم است و ادامه آن وضع را تیره‌تر هم می‌دیدند. برای رسیدن به وضع مطلوب پیشنهادهایی شده بود که در حوزه‌های گوناگون باید انجام می‌شد. ولی نکته مهمی که از سال ۱۴۰۰ به بعد رخ داده است، اتحاد نسبی و باورنکردنی نخبگانی میان نخبگان یک حوزه، یا میان نخبگان حوزه‌های گوناگون و نیز میان آنان و مردم است. این اتحادی بسیار عجیب و حتی اثرگذار است و ریشه آن در رفتار حکومت است که همه آنان را با تفاوت‌های فراوان به اجبار زیر یک چتر فراگیر جمع کرده است. حتی نیروهای مذهبی و علاقه‌مند به خود را نیز منفعل کرده است. نمونه آن در مساله نحوه مقابله با حجاب است که بخش‌هایی از مذهبی‌ها را هم عصبانی کرده. البته این اتحاد سلبی است. ریشه آن نیز عملکرد ساختار رسمی است که با عمل خود آنان را در تقابل با وضع موجود متحد کرده است.

این وحدت سلبی اگر قادر به ایفای نقش سازنده نباشد، قدرت تخریبی بسیار بالایی دارد. به عبارت دیگر هر کسی از ظن خود مخالف وضع موجود شده است و هرکدام خواب‌های خود را در این مخالفت چنانچه دوست دارند تعبیر می‌کنند. البته تقصیری هم ندارند، زیرا این قدرت و توان عجیب سیاست‌های رسمی در متحد کردن اغلب نخبگان است که در ایران تجلی یافته است. اکنون در شرایطی هستیم که بیشتر نخبگان بر اثر جبر زمانه و جریان تند سیاست به ناچار در یک مسیر مشترک در حال شنا کردن هستند، در نتیجه متحد و همسو به نظر می‌آیند. خطر این همسویی و اتحاد سلبی نخبگان برای حکومت و ساختار سیاسی قطعا کمتر از شکاف دولت ـ ملت نیست، زیرا اثرگذاری نخبگان که تولیدکننده فرهنگ و ادبیات و هنر و شعر و اندیشه و منطق هستند، چون سلاحی بُرنده علیه هر چیزی که جلوی آنان باشد عمل می‌کند. به علاوه جلب نظر آنان خیلی سخت‌تر از جلب نظر توده مردم است.

در هر حال از ما گفتن بود، خود دانید.

بیشتر بخوانید:

هشدار عبدی به «حکومت» درباه تله «خطرناک» تندروها با «عنوان جعلی» / «از ما گفتن بود، خود دانید»

تریبون های «امام جمعه‌ها» درباره حجاب؛ «پر سروصدا» و «بدون مخاطب» کاش «فقر و نداری» هم مثل «حجاب» برایتان مهم بود / کاش، یکی پیدا می‌شد، شما را «اخراج» می‌کرد

۲۱۲۲۰

کد خبر 1755753

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: عباس عبدی اصلاح طلبان اصولگرایان نخبگان ایرانی میان نخبگان وضع موجود حوزه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۶۰۱۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فاضل لنکرانی: «امید» در میان اساتید حوزه در حال از بین رفتن است / تعداد شاگردان استادی که ۱۰۰ شاگرد داشت به ۱۰ نفر رسیده / مراجع و رهبری به این مسائل توجه کنند

 آیت الله فاضل لنکرانی گفت: بسیاری از کشورهای دنیا تشنه حضور یک روحانی قوی و صاحب معلومات هستند، تا محوری باشد که مردم دور آن جمع شوند و به آن پناه بیاورند. در اهداف این مرکز چنین مسأله ای وجود دارد زیرا همانطور که مشتاق خدمت به نظام اسلامی و مردم هستیم، حاضر به خدمت به حوزه علمیه نیز هستیم.   به گزارش شفقنا، مراسم تجلیل از اساتید منتخب مرکز فقهی ائمه اطهار در سالن فقاهت این مرکز برگزار شد. آیت الله محمدجواد فاضل لنکرانی رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در این مراسم اظهار داشت: لازم است از اساتید برجسته ای که با مجتمع آموزشی ائمه اطهار ارتباط داشته و برای تعلیم و تعلم طلاب زحمت می کشند تشکر کنم. هر چه زحمت بیشتری برای رشد علمی طلاب کشیده شود، نتیجه بیشتری خواهد داشت.   وی با بیان اینکه طلاب زحمتکشی در حوزه علمیه قم و مرکز فقهی ائمه اطهار مشغول به علم آموزی هستند، بیان داشت: همه دست به دست هم می دهند که مجموعه ائمه اطهار در ساحت های تهذیبی، علمی، پژوهشی و سیاسی در میدان حاضر باشد. مرکز آموزشی ائمه اطهار در میدان تفسیر، کلام و فقه حضور دارد و در این مسیر از اساتید صاحب فن استفاده می کند.   عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با تأکید بر اینکه مسائل مهم سیاسی مرتبط با نظام در مرکز فقهی ائمه اطهار به طور جدی دنبال می شود، بیان داشت: دانش آموختگان این مرکز در قوه قضائیه مشغول به کار شده و تأثیرگذار بودند و حتی در انتخابات خبرگان شرکت کردند؛ همچنین موضوعات مورد نیاز نظام در هیچ مؤسسه ای به اندازه مرکز ائمه اطهار مورد توجه قرار نگرفته است و این امور سبب افتخار ما است.   آیت الله فاضل لنکرانی هدف هر استاد را تربیت طلبه برای نشستن در همان کرسی و ارائه مباحث به آیندگان دانست و تصریح کرد: به دنبال این هستیم که طلاب سطح و خارج بتوانند به توانایی و مهارت تدریس برسند و بتوانند آموخته های خود را منتقل کنند؛ به برکت وجود اساتید برجسته، نسل هایی از اساتید در شرف تکوین در مجموعه آموزشی ائمه اطهار هستند که برای ما توفیق بزرگی است. هدف مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی تربیت افرادی بود که برای اسلام عَلَم بشوند.   وی در ادامه با بیان اینکه مرکز فقهی ائمه اطهار هیچ ارتباط مالی و تشکیلاتی با نهادهای دولتی نداشته، بیان داشت: بسیاری از کشورهای دنیا تشنه حضور یک روحانی قوی و صاحب معلومات هستند، تا محوری باشد که مردم دور آن جمع شوند و به آن پناه بیاورند. در اهداف این مرکز چنین مسأله ای وجود دارد زیرا همانطور که مشتاق خدمت به نظام اسلامی و مردم هستیم، حاضر به خدمت به حوزه علمیه نیز هستیم.   وی با تأکید بر اینکه امید در اساتید حوزه در حال از بین رفتن است، ادامه داد: در گذشته استاد در حوزه برای تدریس خود میدان داشت و تلاش می کرد که خودش و دیگران را از نظر علمی ارتقاء دهد اما امروز این مهم کمرنگ و نگران کننده شده است؛ بارها این مبحث تذکر داده شده است اما این صدا به جایی نمی رسد. اگر زمینه تقویت استاد در حوزه را از بین ببریم، حوزه دیگر ارزش ندارد. بقاء حوزه به این است که حداقل ۲۰درصد از دروس خارج تولید مبنا کنند.   وی وضعیت اساتید در بدنه حوزه را نامطلوب توصیف کرد و بیان داشت: حدود ۱۵۰ استاد در سال گذشته تدریس داشتند اما در سال جاری بعضا تا دو ماه از تدریس محروم بودند؛ استادی که سالیانی حدود ۱۰۰ شاگرد در درس خود داشته است، در سال جاری به ۱۰ نفر رسیده است در حالی که علمیت این استاد ثابت شده است. مراجع، رهبری و مسؤولین حوزه باید به این مسائل توجه کنند. اساتید باید از جهت معیشت تأمین شوند.   آیت الله فاضل لنکرانی با بیان اینکه برخی از تلاش های آیت الله اعرافی در تأمین معیشت اساتید به ثمر رسیده است، تأکید کرد: کار اصلی، رشد علمی استاد است اما در مواردی مشاهده شد که درس استاد تعطیل شده است.   رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار با بیان اینکه لازم است برای آینده حوزه علمیه، بزرگانی در فقه و تفسیر تربیت کنیم، تأکید کرد: تلاش های زیادی در حال انجام است اما تداوم این نابسامانی چشم انداز امیدوارکننده ای برای آینده حوزه ایجاد نمی کند. نمی خواهیم زحمات را انکار کنیم اما لازم است از باب دلسوزی برخی مسائل مطرح شود.   آیت الله فاضل لنکرانی با قرائت آیه شریفه «وَفَوْقَ كُلِّ ذِي عِلْمٍ عَلِيمٌ» بیان داشت: بالاتر از هر صاحب علمی یک علیم وجود دارد و این انسان را ترغیب می کند که هر چه بیشتر سراغ علم و دانایی برود؛ شرافت علم به این است که حد معینی ندارد و اگر انسان تمام عمر خود را صرف علم آموزی کند، باز هم وقت کم می آورد.   گفتنی است در پایان این مراسم، از حضرات آیات و حجج اسلام اقایان نجفی یزدی به عنوان استاد منتخب خارج تخصصی، قائنی استاد منتخب خارج عمومی، نظری منفرد استاد منتخب تفسیر، شورگشتی و میری اساتید منتخب سطوح عالی، حسینی بادکوبه ای استاد منتخب تمهید خارج، محمد دشتی استاد منتخب تاریخ و سیدلطف الله جلالی استاد منتخب کلام تجلیل به عمل آمد. کانال عصر ایران در تلگرام